Od kiedy dziecko powinno nosić buciki? Fakty i mity

 

Wielu rodziców zastanawia się, w którym momencie życia malucha należy kupić pierwsze buty. Czy już w okresie raczkowania, czy wtedy, gdy dziecko zaczyna wstawać i przesuwać się przy meblach? A możę dopiero wtedy, gdy zaczyna już samodzielnie chodzić? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, bo wszystko zależy od etapu rozwoju i warunków, w jakich dziecko stawia swoje pierwsze kroki. Poniżej znajdziesz wskazówki oparte na badaniach i rekomendacjach specjalistów.

Dlaczego nie warto się spieszyć z pierwszymi butami?

Rozwój naturalny stóp dziecka

Stopy noworodka i niemowlęcia są miękkie, zbudowane głównie z tkanki chrzęstnej, z poduszeczką tłuszczową. W tym okresie chodzenie boso lub w lekkich skarpetkach najbardziej wspiera rozwój mięśni, więzadeł i pozwala doświadczać naturalnego czucia podłoża. Jest to bardzo ważne, ponieważ stymulowanie zmysłu kinestetycznego (czucia głębokiego) wpływa na prawidłowy rozwój propriocepcji, czyli orientacji własnego ciała w przestrzeni. Receptory tego zmysłu ulokowane są właśnie w mięśniach, ścięgnach i stawach. Dzięki nim mózg otrzymuje informacje o napięciu mięśni i pozwala na określenie położenia kończyn bez patrzenia na nie. 

Chodzenie na boso sprzyja wzmocnieniu mięśni stóp, które są odpowiedzialne za utrzymanie ciężaru ciała, stabilizację, amortyzację wstrząsów i precyzyjne ruchy. Mięśnie te dzielą się na mięśnie grzbietu (odpowiedzialne za unoszenie stopy i palców) oraz mięśnie podeszwy (odpowiedzialne za zginanie palców i stabilizację łuków). Ich wspólna praca umożliwia chodzenie, bieganie i dostosowanie się do nierównego podłoża. Jakiekolwiek ograniczenia możliwości swobodnej pracy tych mięśni powodują ich osłabienie, a co za tym idzie ograniczenia w sprawowaniu swoich funkcji. To może prowadzić do powstania wad stóp.  

Ryzyko przedwczesnego zakładania butów

Zakładanie sztywnych butów zbyt wcześnie może ograniczać ruchomość stóp, a nawet wpływać negatywnie na kształtowanie się prawidłowego łuku stopy i osłabienie pracy mięśni stóp. Pediatrzy i ortopedzi dziecięcy podkreślają, że pierwsze buty nie powinny być kupowane „na zapas”.

buty do nauki chodzenia

Kiedy naprawdę potrzebne są buty do nauki chodzenia?

Pierwsze kroki w domu

Jeśli dziecko uczy się chodzić w domu, w bezpiecznym otoczeniu, wystarczą antypoślizgowe skarpetki lub lekkie skarpetobuty. Najlepiej jednak byłoby stworzyć dziecku takie warunki, żeby mogło trenować na boso. W takich warunkach stopa najlepiej pracuje i kształtuje się w naturalny sposób. Dodatkowo buciki zakładane już od momentu pierwszych prób stawania i przesuwania się przy meblach mogą zniechęcać dziecko do podejmowania prób, bo są dodatkowym "obciążeniem". Zwłaszcza, gdy mają antypoślizgowe podeszwy, a maluch próbuje przesuwać stopy po podłodze, zamiast je każdorazowo unosić. Jeśli widzisz, że w domu dziecko w butach niechętnie wstaje, popłakuje, przyjmuje nienaturalne pozycje - zdejmij buciki i zakładaj je tylko na czas spacerów. W ten sposób przyzwyczaisz je do tego, że zakładamy buty wychodząc na zewnątrz, a w domu podaruj stópkom więcej swobody.

Pierwsze spacery na zewnątrz

Moment, w którym maluch wychodzi na dwór i zaczyna samodzielnie stawiać kroki po twardszym podłożu, to najlepszy czas na zakup butów do nauki chodzenia. Takie buciki ochronią stopy przed nierównościami, zimnem i urazami, a jednocześnie powinny być jak najbardziej elastyczne, miękkie i lekkie. 

Czym powinny charakteryzować się pierwsze buty dla dziecka?

Elastyczna podeszwa

Buty do nauki chodzenia muszą mieć cienką, giętką podeszwę, która nie ogranicza ruchów stopy. Dzięki temu dziecko nadal czuje podłoże i uczy się prawidłowej równowagi. Najlepiej, gdy w bucikach dziecko może poruszać palcami w każdej płaszczyźnie. 

Odpowiedni rozmiar i kształt

Pierwsze buty nie mogą być ani za małe, ani za duże. Powinny dawać około 0,5–1 cm zapasu, aby stopy mogły swobodnie rosnąć. Nosek buta powinien być szeroki, tak by paluszki miały miejsce do poruszania się. Trzeba pamiętać, że buciki muszą być dopasowane do stopy dziecka nie tylko na długość, ale też na szerokość. Należy również pamiętać, że buty typu barefoot są z założenia szersze w przedniej części, więc nie sprawdzą się w przypadku szczupłych i wąskich stóp. 

Oddychające materiały

Ważne, aby buty były wykonane z naturalnych i przewiewnych materiałów, które zapobiegają przegrzewaniu i poceniu się stóp. Pamiętaj, że skórzane podeszwy może sprawdzą się w domu, ale na zewnątrz szybko się zniszczą. Zwróć również uwagę na bezpieczeństwo materiałów - czy mają atesty, czy nie zawierają szkodliwych substancji.

Niska waga i łatwe zakładanie

Buty do nauki chodzenia muszą być lekkie, by nie obciążały malucha. Super, gdyby były łatwe do zakładania i zdejmowania - to nauka samodzielności i wzrost poczucia sprawczości. Im lżejsze buciki tym dziecko czuje się swobodniej i aktywniej poznaje świat.

pierwsze buty
od kiedy dziecko powinno nosić pierwsze buty

Pierwsze buty – fakty i mity

Mit: Dziecko powinno nosić buty od momentu raczkowania.

Fakt: W okresie raczkowania najlepiej sprawdzają się bose stópki lub cienkie skarpetki. 

Mit: Twarda podeszwa stabilizuje stopę.

Fakt: Twarda podeszwa ogranicza rozwój mięśni i utrudnia naukę chodzenia, ograniczając dopływ bodźców z podłoża i uniemożliwiając prawidłowe przetaczanie stopy. 

Mit: Buty powinny być sztywne, aby trzymały stopę.

Fakt: Zbyt sztywne buty mogą prowadzić do wad postawy. Każde ograniczenie naturalnego ruchu, swobodnej pracy mięśni powoduje ich osłabienie, a co za tym idzie - uniemożliwienie realizowania ich zadań. A zdrowe i "mocne" stopy to gwarancja zdrowia całego układu ruchu. Elastyczność jest kluczowa.

Rekomendacje specjalistów

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i wielu ortopedów dziecięcych, najlepsze dla rozwoju stóp jest chodzenie boso lub w obuwiu jak najbardziej zbliżonym do chodzenia na bosaka. Pierwsze buty powinny być wprowadzane dopiero wtedy, gdy dziecko zaczyna samodzielnie chodzić i najlepiej, żeby buty używane były głównie podczas chodzenia na zewnątrz. Należy wybierać buciki miękkie, lekkie i elastyczne, by jak najmniej krępowały ruchy i pozwalały małym stopom rozwijać się w zgodzie z naturą.

boty do nauki chodzenia

Podsumowanie: kiedy kupić buty do nauki chodzenia?

kupie pierwszych butów warto podjąć dopiero wtedy, gdy dziecko zaczyna samodzielnie chodzić poza domem. W domu najlepiej pozwolić mu na chodzenie boso, co sprzyja naturalnemu rozwojowi stóp. Więcej na temat zdrowego rozwoju stóp możesz przeczytać TUTAJ.

Wybierając buty do nauki chodzenia, należy zwrócić uwagę na ich elastyczność, lekkość, oddychające materiały i odpowiedni rozmiar (zarówno na długość, jak i na szerokość).

👉 Dzięki takiemu podejściu rodzice mogą mieć pewność, że wspierają zdrowy rozwój swojego malucha, a jednocześnie dbają o jego komfort i bezpieczeństwo